Türkiye’deki Eğitim Sistemi ve TDS’nin Sağladığı Danışmanlık Hizmeti

Bugünkü Türk eğitim sistemi, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununa göre
şekillenmiştir (Kalkınma Bakanlığı, 2009). Türkiye`deki eğitim sistemi örgün ve yaygın
eğitim şeklinde iki ana başlık altında tasarlanmıştır. Örgün eğitim; belirli yaş grubundaki ve
aynı seviyedeki bireylere, amaca göre hazırlanmış programlarla, okul çatısı altında düzenli
olarak yapılan eğitimdir. Örgün eğitim; okul öncesi, ilkokul, ortaokul, ortaöğretim ve
yükseköğretim kurumlarını kapsar.

Okul öncesi eğitim, isteğe bağlı olarak ilköğretim çağına gelmemiş 3-5 yaş
grubundaki çocukların eğitimini kapsar. Okul öncesi eğitimin amacı; çocukların bedensel,
zihinsel, duygusal gelişimini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını, onların ilköğretime
hazırlanmasını, koşulları elverişsiz çevrelerden gelen çocuklar için ortak bir yetişme ortamı
sağlanmasını, Türkçenin doğru ve güzel konuşulmasını sağlamaktır. Okul öncesi eğitim
kurumları, bağımsız anaokulları olarak, örgün ve yaygın eğitim kurumları bünyesinde uygun
fiziksel kapasiteye göre ana sınıfları ve uygulamalı sınıflar olarak açılmaktadır.

Türkiye’de zorunlu ilköğretim çağı 6-13 yaş grubundaki çocukları kapsar. Bu çağ
çocuğun 5 yaşını bitirdiği yılın eylül ayı sonunda başlar, 13 yaşını bitirip 14 yaşına girdiği
yılın öğretim yılı sonunda biter. İlköğretimin amacı; her Türk çocuğunun iyi birer vatandaş
olabilmesi için, gerekli temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlık kazanmasını, millî ahlak
anlayışına uygun olarak yetişmesini, ilgi, istidat ve kabiliyetleri yönünden hayata ve bir üst
öğrenime hazırlanmasını sağlamaktır. İlköğretim kurumları; dört yıl süreli ve zorunlu
ilkokullar ile dört yıl süreli zorunlu ve farklı programlar arasında tercihe imkân veren
ortaokullar ile imam hatip ortaokullarından oluşur.

Ortaöğretim; ilköğretime dayalı, en az dört yıllık zorunlu, örgün veya yaygın öğrenim
veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsar. Ortaöğretimin amaç ve
görevleri; bütün öğrencilere ortaöğretim seviyesinde asgari ortak bir genel kültür vermek
suretiyle onlara kişi ve toplum sorunlarını tanımak, çözüm yolları aramak ve yurdun iktisadi
sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilincini ve gücünü kazandırmak ve
öğrencileri, çeşitli program ve okullarla ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve
doğrultusunda yükseköğretime veya hayata ve iş alanlarına hazırlamaktır.

Yükseköğretim; ortaöğretime dayalı, en az iki yıllık yükseköğrenim veren eğitim
kurumlarının tümünü kapsar. Yükseköğretimin amaç ve görevleri; öğrencileri ilgi, istidat ve
kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yurdumuzun bilim politikasına ve toplumun yüksek
seviyede ve çeşitli kademelerdeki insan gücü ihtiyaçlarına göre yetiştirmek; çeşitli
kademelerde bilimsel öğretim yapmak; bütün bilimsel, teknik ve kültürel sorunları çözmek
için bilimleri genişletip derinleştirecek inceleme ve araştırmalarda bulunmak; araştırma ve
incelemelerinin sonuçlarını gösteren, bilim ve tekniğin ilerlemesini sağlayan her türlü
yayınları yapmak ve Türk toplumunun genel seviyesini yükseltici ve kamuoyunu aydınlatıcı
bilimsel verileri sözle, yazı ile halka yaymak ve yaygın eğitim hizmetlerinde bulunmaktır.
Türkiye’deki yükseköğretim kurumları; üniversiteler, fakülteler, enstitüler, yüksekokullar,
konservatuarlar, meslek yüksekokulları uygulama ve araştırma merkezleridir.

Yaygın eğitim ise örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin
tümünü kapsamaktadır. Yaygın eğitimin temel amaçları, milli eğitimin genel amaçlarına ve
temel ilkelerine uygun olarak örgüm eğitim sistemine hiç girmemiş olan veya herhangi bir
kademesinde bulunan, ya da bu kademeden çıkmış vatandaşlara eğitim olağanı hazırlamak,
toplumsal yaşama, dayanışma, yardımlaşma gibi alışkanları kazandırmak, meslek
edinmelerini sağlayıcı olanaklar hazırlamaktır.

Açık Öğretim Ortaokulu ilkokulu bitiren ancak herhangi bir nedenle ortaokula devam
edememiş vatandaşlara yönelik olarak uzaktan öğretim yöntemi ile ortaokulu tamamlama
olanağı sağlayan kurumdur. Sistem gereği şube ve öğretmen bulunmamaktadır. Açık Öğretim
Lisesi; yüz yüze eğitim yapan örgün eğitim kurumlarına devam edemeyen, örgün eğitim
çağını geçiren ve liseye devam ederken açık öğretim lisesine geçmek isteyen öğrencilere
hizmet vermektedir. Açık öğretim lisesinde ders geçme ve kredi sistemi ile öğretim
verilmektedir. Sistem gereği şube, öğretmen bulunmamaktadır. Mesleki Açık Öğretim Lisesi;
örgün eğitim kurumlarına devam edemeyen, örgün eğitim çağını geçiren ve lise veya meslek
lisesine devam ederken meslekî açık öğretim lisesine geçmek isteyen öğrencilere hizmet
vermektedir. Meslekî açık öğretim lisesinde ders geçme ve kredi sistemi uygulanmaktadır.
Ortak ve seçmeli dersler Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca örgün öğretime paralel
olarak belirlenmiş olup meslek dersleri eğitimi ise yüz yüze yapılmaktadır.

Anadolu Üniversitesi tarafından hazırlanan Batı Avrupa Programı Açık Öğretim
Ortaokulu ve Lisesi; Avrupa’da yaşayan Türk veya Alman vatandaşı olan ve herhangi bir
nedenden dolayı Avrupa’daki eğitimini bırakmış ya da eğitimine ara vermiş olan öğrencilere
Türkiye`den Açık Öğretim Lisesi’ni tamamladıktan sonra üniversiteye gitme şansı
sunmaktadır. TDS, YEK Akademi çatısı altında Almanya'da yaşayan Türk gençlerinin lise
diplomasını uzaktan eğitim sınavları ile tamamlamalarına yardımcı olmaktadır ve onları
Türkiye’deki üniversitelerin giriş sınavlarına hazırlamaktadır. Almanya’da yaşayan Türk veya
Alman vatandaşı öğrenciler; TDS’nin sunduğu temel dersler, danışmanlık ve özel ders gibi
birçok imkandan yararlanmaktadır.

YEK Akademi, Almanya’da uzaktan eğitimi desteklemek için hizmet vermektedir.
Almanya’daki Türk öğrencilerin Matematik, Fizik, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih gibi temel
dersleri öğrenmeleri için Türkçe uzaktan eğitim müfredatını uygular. Öğrenciler bu temel
dersleri bitirdikten sonra Açık Öğretim Lisesi’nden mezun olmak için sınavlara girerler. YEK
Akademi, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı ile Anadolu Üniversitesi arasında
imzalanan protokole paralel olarak çalışmaktadır. Bu protokole göre, Batı Avrupa Programı
Açık Öğretim Ortaokulu ve Lisesi, Batı Avrupa ülkelerinde yaşayan ve Türkçeyi iyi derecede
bilen tüm vatandaşlar için uygulanmaktadır. Bu program, yurtdışındaki Türk gençlerinin
Türkçe dil düzeylerini ve Türk kültürü bilgilerini geliştirmeyi ve ülkelerindeki eğitim
düzeylerini yükseltmeyi amaçlamaktadır. Açık Lise, Türkiye’deki diğer liselerden alınan lise
diploması ile Batı Avrupa Programından alınan diplomanın eşdeğeridir. TDS’nin sunduğu
Açık Öğretim Lisesi sınavlarına hazırlanma imkanları hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak
için https://www.yek-akademi.com/aol-genel-bilgi/ sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

TDS aynı zamanda Almanya'da yaşayan öğrencilerin Türkiye’de üniversite
okumalarını da desteklemektedir. Öğrencileri Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavına (YÖS)
hazırlamak için danışmanlık hizmeti ve yine YEK Akademi çatısı altında sınava hazırlık
eğitimi sunmaktadır. YÖS Sınavı, Türkiye'deki yükseköğretim kurumlarında öğrenim görmek
isteyen yabancı uyruklu öğrenciler için hazırlanmış bir giriş sınavıdır. Bu sınav sonuçları bu
kurumlara başvururken kullanılır ve dikkate alınır. Bu sınava halihazırda lise son sınıf
öğrencisi olan veya Türk lise diplomasına eşdeğer bir lise diploması almış olan uluslararası
adaylar başvurabilir. 2012 yılından beri YÖS Türkiye’de üniversiteler tarafından
yapılmaktadır. Türkiye’de üniversiteye gitmek isteyen öğrenciler, eğitim görmek istedikleri
üniversitelere tek tek başvururlar. TDS bu noktada öğrencilere danışmanlık hizmeti
sunmaktadır. Bunun yanında YEK Akademi’nin misyonlarından biri de öğrencileri YÖS
sınavına hazırlamak olduğu için Matematik ve IQ dersleri verilmektedir. Ayrıca TDS, YÖS
sınavını Almanya'nın Münih kentinde yapmak için bazı Türk üniversiteleri ile iletişim
halindedir. YÖS hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için https://www.yek-
akademi.com/yos-genel-bilgi/ sayfasını ziyaret ediniz.

Kaynakça
Türk, E., & Kılıç, A. F. (Eds.). (2015). Türk eğitim sistemi ve ortaöğretim. Ortaöğretim Genel Müdürlüğü.